Xương Bàn Tay Giải Phẫu: Cấu Tạo, Chức Năng Và Các Bệnh Lý Thường Gặp

Puskasvào

Xương bàn tay là bộ phận quan trọng trong cơ thể con người, đóng vai trò chính trong các hoạt động vận động và cầm nắm. Hiểu rõ cấu tạo, chức năng và các bệnh lý thường gặp liên quan đến xương bàn tay là điều cần thiết để chúng ta bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Cấu Tạo Của Xương Bàn Tay

Bàn tay được cấu tạo bởi 27 xương, được chia thành 3 nhóm chính:

  • Xương cổ tay (Carpus): Gồm 8 xương nhỏ, được sắp xếp thành 2 hàng, tạo thành một khung đỡ vững chắc cho bàn tay.
  • Xương bàn tay (Metacarpus): Gồm 5 xương dài, nằm giữa xương cổ tay và xương ngón tay, tạo thành lòng bàn tay.
  • Xương ngón tay (Phalanges): Gồm 14 xương, mỗi ngón tay (trừ ngón cái) có 3 đốt xương, còn ngón cái chỉ có 2 đốt xương.

Xương Cổ Tay (Carpus):

  • Hàng gần cổ tay (Proximal row): Bao gồm xương thuyền (scaphoid), xương nguyệt (lunate), xương tam giác (triquetrum), xương đậu (pisiform).
  • Hàng xa cổ tay (Distal row): Bao gồm xương lớn (trapezium), xương thang (trapezoid), xương móc (capitate), xương gan (hamate).

Xương Bàn Tay (Metacarpus):

  • Xương ngón cái (Thumb): Xương ngón cái có 2 đốt xương: Đốt xương gần (proximal phalanx) và đốt xương xa (distal phalanx).
  • Xương ngón trỏ, ngón giữa, ngón áp út, ngón út: Mỗi ngón có 3 đốt xương: Đốt xương gần (proximal phalanx), đốt xương giữa (middle phalanx) và đốt xương xa (distal phalanx).

Chức Năng Của Xương Bàn Tay

Xương bàn tay đảm nhận các chức năng chính sau:

  • Vận động: Cung cấp điểm tựa và lực để thực hiện các động tác cầm nắm, di chuyển, xoay, vặn.
  • Hỗ trợ: Bảo vệ các cơ, dây thần kinh, mạch máu trong bàn tay.
  • Cảm giác: Xương bàn tay đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tín hiệu cảm giác từ da và các mô xung quanh.

Các Bệnh Lý Thường Gặp Liên Quan Đến Xương Bàn Tay

Xương bàn tay có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều bệnh lý khác nhau, bao gồm:

  • Gãy xương: Gãy xương bàn tay có thể xảy ra do chấn thương, va đập mạnh.
  • Viêm khớp: Viêm khớp có thể gây đau, sưng, cứng khớp bàn tay, hạn chế vận động.
  • Thoái hóa khớp: Thoái hóa khớp xảy ra khi các sụn khớp bị bào mòn, gây đau, cứng và biến dạng khớp bàn tay.
  • Thoái hóa gân: Thoái hóa gân có thể gây đau, cứng, hạn chế vận động ở các ngón tay.
  • Bệnh De Quervain: Bệnh De Quervain là tình trạng viêm bao gân ở phía ngón cái, gây đau và khó khăn trong việc cầm nắm.
  • Hội chứng ống cổ tay: Hội chứng ống cổ tay là tình trạng viêm dây thần kinh trung gian ở cổ tay, gây tê, ngứa ran, đau ở bàn tay và các ngón tay.

Ví dụ: Gãy Xương Bàn Tay

  • Theo chuyên gia chỉnh hình TS. Nguyễn Văn A, “Gãy xương bàn tay thường xảy ra do chấn thương, va đập mạnh. Triệu chứng thường gặp là đau, sưng, biến dạng bàn tay, khó vận động. Điều trị gãy xương bàn tay bao gồm nẹp cố định, bó bột hoặc phẫu thuật, tùy theo mức độ nghiêm trọng của tổn thương”.

Ví dụ: Viêm Khớp Bàn Tay

  • Theo chuyên gia thấp khớp BS. Lê Thị B, “Viêm khớp bàn tay có thể do nhiều nguyên nhân, bao gồm viêm khớp dạng thấp, viêm khớp vảy nến, viêm khớp do thoái hóa, v.v. Triệu chứng thường gặp là đau, sưng, nóng đỏ, cứng khớp bàn tay. Điều trị viêm khớp bàn tay phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng, bao gồm thuốc giảm đau, kháng viêm, thuốc điều trị miễn dịch, v.v.”

Cách Chăm Sóc Xương Bàn Tay

  • Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Bổ sung đầy đủ canxi, vitamin D, các chất dinh dưỡng cần thiết cho xương.
  • Tập luyện thường xuyên: Các bài tập thể dục nhẹ nhàng giúp tăng cường sức khỏe, độ linh hoạt của xương và cơ khớp.
  • Bảo vệ bàn tay khỏi chấn thương: Tránh những hoạt động nguy hiểm, sử dụng dụng cụ bảo hộ khi cần thiết.
  • Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Tầm soát và phát hiện sớm các bệnh lý liên quan đến xương bàn tay.

Câu Hỏi Thường Gặp

1. Làm sao để phân biệt gãy xương bàn tay với bong gân?
Gãy xương bàn tay thường gây đau dữ dội, sưng nề, biến dạng bàn tay. Trong khi đó, bong gân chỉ gây đau nhẹ, sưng nề ở mức độ vừa phải.

2. Viêm khớp bàn tay có chữa khỏi hoàn toàn được không?
Viêm khớp bàn tay không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng có thể kiểm soát các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống bằng cách điều trị và chăm sóc phù hợp.

3. Nên làm gì khi bị đau xương bàn tay?
Nếu bị đau xương bàn tay, cần nghỉ ngơi, chườm đá, kê cao tay và uống thuốc giảm đau. Nếu tình trạng đau nặng hơn, cần đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Liên Kết Nội Bộ

Kêu Gọi Hành Động

Khi cần hỗ trợ hãy liên hệ Số Điện Thoại: 02033846993, Email: [email protected] Hoặc đến địa chỉ: X2FW+GGM, Cái Lân, Bãi Cháy, Hạ Long, Quảng Ninh, Việt Nam. Chúng tôi có đội ngũ chăm sóc khách hàng 24/7.