Bài tập về ankan là phần không thể thiếu khi học về hidrocacbon no trong chương trình Hóa học lớp 11. Luyện tập giải bài tập ankan giúp học sinh nắm vững kiến thức lý thuyết, đồng thời rèn luyện kỹ năng tính toán, phân tích và giải quyết vấn đề.
Các Dạng Bài Tập Ankan Thường Gặp
Bài tập về ankan thường xoay quanh các chủ đề chính sau:
1. Viết Công Thức Cấu Tạo Của Ankan
Dạng 1: Viết công thức cấu tạo của ankan khi biết tên gọi
Ví dụ: Viết công thức cấu tạo của 2-metylbutan.
Lời giải:
- Xác định mạch chính: Butan (4 cacbon)
- Đánh số mạch chính: Bắt đầu từ phía gần nhánh metyl hơn.
- Thêm nhánh metyl vào vị trí số 2 trên mạch chính.
Công thức cấu tạo của 2-metylbutan:
CH3
|
CH3-CH-CH2-CH3Dạng 2: Viết công thức cấu tạo của ankan khi biết công thức phân tử
Ví dụ: Viết các đồng phân cấu tạo của ankan có công thức phân tử C5H12.
Lời giải:
C5H12 có 3 đồng phân:
- n-pentan: CH3-CH2-CH2-CH2-CH3
- 2-metylbutan:
CH3 | CH3-CH-CH2-CH3 - 2,2-đimetylpropan:
CH3 | CH3-C-CH3 | CH3
2. Gọi Tên Ankan
Ví dụ: Gọi tên IUPAC của ankan sau:
CH3
|
CH3-CH-CH-CH2-CH3
|
CH3Lời giải:
- Xác định mạch chính: Mạch dài nhất chứa 5 nguyên tử cacbon.
- Đánh số mạch chính: Bắt đầu từ phía gần nhánh hơn.
- Gọi tên các nhánh và vị trí của chúng: 2,3-đimetyl
- Tên ankan = Tên nhánh + Tên mạch chính
Vậy tên gọi của ankan là: 2,3-đimetylpentan.
3. Phản Ứng Đặc Trưng Của Ankan
Ankan tham gia phản ứng thế, phản ứng tách và phản ứng oxi hóa. Trong đó, phản ứng thế là quan trọng nhất.
Dạng 1: Phản ứng thế halogen của ankan
Ví dụ: Viết phương trình phản ứng của propan tác dụng với clo (tỉ lệ mol 1:1) khi có ánh sáng.
Lời giải:
CH3-CH2-CH3 + Cl2 —ánh sáng—> CH3-CHCl-CH3 + HCl
Dạng 2: Phản ứng đốt cháy ankan
Ví dụ: Đốt cháy hoàn toàn 2,9 gam ankan A thu được 8,8 gam CO2. Xác định công thức phân tử của A.
Lời giải:
- Tính số mol CO2: n(CO2) = 8,8/44 = 0,2 mol
- Suy ra số mol ankan: n(A) = n(CO2)/n = 0,2/n
- Tính khối lượng mol của A: M(A) = 2,9/(0,2/n) = 14,5n
- Biện luận tìm n, từ đó tìm công thức phân tử của A.
4. Bài Tập Về Ankan Liên Quan Đến Hiệu Suất
Ví dụ: Crackinh 5,8 gam butan với hiệu suất 60% thu được hỗn hợp X gồm 5 hidrocacbon. Tính khối lượng trung bình của X.
Lời giải:
- Viết phương trình phản ứng crackinh butan.
- Tính số mol butan phản ứng dựa vào hiệu suất.
- Sử dụng bảo toàn khối lượng để tính khối lượng hỗn hợp X.
- Tính số mol mỗi khí trong X.
- Tính khối lượng trung bình của X.
Mẹo Giải Bài Tập Ankan Hiệu Quả
- Nắm vững kiến thức lý thuyết về ankan: Công thức chung, đặc điểm cấu tạo, tính chất vật lý, tính chất hóa học.
- Luyện tập viết công thức cấu tạo, gọi tên các ankan.
- Nắm vững các phương pháp giải bài tập ankan: Phương pháp bảo toàn khối lượng, phương pháp đường chéo,…
- Luyện tập giải nhiều bài tập từ cơ bản đến nâng cao.
Kết Luận
Bài tập về ankan rất đa dạng và phong phú. Bằng cách luyện tập thường xuyên, học sinh có thể nắm vững kiến thức về ankan và đạt kết quả cao trong học tập.
Để củng cố kiến thức về hidrocacbon, bạn đọc có thể tham khảo thêm các bài viết liên quan như bài tập đốt cháy ankan có lời giải violet, bài tập anken và ankan có lời giải.
FAQ
1. Ankan là gì?
Ankan là những hidrocacbon no, mạch hở, chỉ chứa liên kết đơn C-C và C-H.
2. Công thức chung của ankan là gì?
Công thức chung của ankan là CnH2n+2 (n ≥ 1).
3. Ankan có phản ứng trùng hợp không?
Không. Ankan chỉ chứa liên kết đơn nên không tham gia phản ứng trùng hợp.
4. Làm sao để phân biệt ankan với anken?
Có thể dùng dung dịch brom hoặc dung dịch KMnO4 để phân biệt. Anken làm mất màu dung dịch brom và dung dịch KMnO4, còn ankan thì không.
5. Ankan có ứng dụng gì trong đời sống?
Ankan được dùng làm nhiên liệu, dung môi, nguyên liệu cho công nghiệp hóa học,…
Bạn Cần Hỗ Trợ?
Liên hệ ngay:
- Số Điện Thoại: 02033846993
- Email: [email protected]
- Địa chỉ: X2FW+GGM, Cái Lân, Bãi Cháy, Hạ Long, Quảng Ninh, Việt Nam.
Chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc của bạn 24/7!
Lưu ý: Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho tài liệu học tập chính thức.